1. Giới thiệu chung
 
- Địa điểm trụ sở chính: Viện Di truyền Nông nghiệp, Đường Phạm Văn Đồng, Từ Liêm, Hà Nội
- Fax:                       +84 243 754 3196                                
- E-mail:                 sinhhocphantu-vdt@googlegroups.com
 
2. Chức năng, nhiệm vụ:

• Chức năng:

​Nghiên cứu, ứng dụng phương pháp di truyền và công nghệ sinh học phục vụ cho công tác chọn tạo giống cây trồng có năng suất, chất lượng cao, chống chịu sâu bệnh và điều kiện bất lợi của môi trường; phát triển các công nghệ mới tiên tiến phục vụ cho lĩnh vực nghiên cứu.

• Nhiệm vụ:

- Nghiên cứu, xác định và lập bản đồ phân tử các QTL/gen liên kết tính trạng nông sinh học, yếu tố cấu thành năng suất, tính kháng một số tác nhân sinh học và phi sinh học ở một số giống cây trồng quan trọng (lúa, đậu tương, lạc, bông, cây dùng làm năng lượng sinh học, cây dược liệu...)
- Ứng dụng công nghệ chỉ thị phân tử kết hợp các phương pháp lai tạo và chọn giống truyền thống để chọn tạo giống cây trồng mới với những đặc tính mong muốn.
- Nghiên cứu, thử nghiệm và áp dụng các phương pháp, công nghệ tiên tiến, mới của thế giới trong lĩnh vực sinh học phân tử.
- Nghiên cứu genome học chức năng của một số gen có giá trị kinh tế ở một số cây trồng.
- Ứng dụng công nghệ sinh học trong nghiên cứu phát triển sâm Việt Nam: Thu thập và bảo tồn nguồn gen sâm Việt Nam bằng công nghệ In vitro; Nghiên cứu xây dựng quy trình nhân giống sâm Ngọc Linh, sâm Vũ Diệp, sâm Lai Châu… bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào; Nghiên cứu xây dựng quy trình nhân sinh khối sâm Ngọc Linh; Thiết kế bộ chỉ thị phân tử sử dụng giám định, tuyển chọn và phát triển giống Sâm Ngọc Linh.


3. Cơ cấu tổ chức:
 - Lãnh đạo bộ môn:

Trưởng bộ môn	Phó trưởng Bộ môn
PGS.TS. Lê Hùng Lĩnh	TS. Nguyễn Thị Minh Nguyệt
Email: lehunglinhbio@gmail.com	Email: nguyetha176@gmail.com

 - Tổng số CBCNV 8 cán bộ, gồm 5 cán bộ biên chế và 3 cán bộ hợp đồng. Trong đó có 4 Tiến sĩ, 3 Thạc sĩ, 1 cán bộ là cử nhân chuyên ngành công nghệ sinh học.  
II. THÀNH TÍCH ĐẠT ĐƯỢC
1. Các kết quả nghiên cứu khoa học trong giai đoạn 10 năm trở lại đây
Trong giai đoạn này 2015- 2025, Bộ môn Sinh học Phân tử đã lập một số bản đồ gen/QTLs quy định tính trạng liên kết năng suất, chống chịu sâu bệnh (đạo ôn, rầy nâu, bạc lá…), thích ứng điều kiện môi trường bất thuận (chịu mặn, chịu ngập) … trên cây lúa, cây bông, cây lạc. Nghiên cứu, xây dựng và ứng dụng thành công phương pháp chọn tạo giống lúa nhờ chỉ thị phân tử liên kết các gen/QTL (MAS, MABC), Bộ môn đã chọn tạo và được công nhận sản xuất thử 2 giống lúa chịu ngập SHPT2, SHPT6; giống lúa chịu mặn SHPT15. Các giống lúa được công nhận chính thức tại các tỉnh phía Bắc gồm giống lúa kháng bạc lá DT57, giống lúa kháng rầy nâu KR1. Trong đó, nổi bật là giống lúa SHPT3 và HL5 cho năng suất cao, ổn định, chịu ngập tốt đã được công nhận giống chính thức và được lưu hành tại các tỉnh phía Bắc, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên năm 2021. Các kết quả này của Bộ môn có ý nghĩa khoa học và thực tiễn rất lớn, góp phần khẳng định giá trị của việc ứng dụng thành công công nghệ chọn giống phân tử vào thực tế, nâng cao hiệu quả của sản xuất và đời sống kinh tế cho người nông dân.
Bộ môn SHPT đã nghiên cứu xây dựng thành công quy trình sản xuất công nghiệp rễ tơ sâm Ngọc Linh bằng công nghệ nhân sinh khối (Bioreactor), quy trình trồng Nhân sâm trong điều kiện kiểm soát (thuỷ canh, khí canh…), hoàn thiện quy trình nhân giống in vitro sâm Ngọc Linh, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu kiểu hình, kiểu gen và hàng nghìn chỉ thị phân tử SSR tạo tiền đề phát triển các hướng nghiên cứu tiếp theo về đa dạng di truyền, chọn tạo giống Nhân sâm Việt Nam. Bộ môn cũng đã nghiên cứu và xây dựng thành công quy trình kiểm định sâm Ngọc Linh, góp phần bảo tồn và phát triển loài cây thuốc quý hiếm này.
Giai đoạn này, Bộ môn đã thực hiện 5 dự án hợp tác quốc tế, 5 đề tài cấp Nhà nước, 2 đề tài cấp Bộ và 1 đề tài cấp tỉnh, đó là:
Đề tài, dự án hợp tác quốc tế
- Dự án “Tạo giống lúa chịu ngập chìm và mặn thích nghi với điều kiện nước biển dâng cho các vùng đồng bằng ven biển Việt Nam” do chính phủ Đan Mạch tài trợ, mã số 12-P04-VIE (2013-2016). Chủ nhiệm dự án: GS.TS. Lê Huy Hàm.
- Dự án “Sản xuất thử giống lúa thuần KR1 cho các tỉnh phía Bắc” (2014-2016), Chủ nhiệm dự án: PGS.TS. Lưu Thị Ngọc Huyền.
- Dự án "Nâng cao khả năng kháng bệnh đạo ôn trên lúa ở Việt Nam và Argentina" mã số FOAR 6237 hợp tác với INTA- Argenina (2014-2025). Chủ nhiệm dự án: PGS.TS. Lê Hùng Lĩnh.
- Dự án “Genetic improvement of rice breeding material and technology in Vietnam” hợp tác với JIRCAS- Nhật Bản (2016- 2021). Chủ nhiệm dự án: TS. Nguyễn Thị Minh Nguyệt.
- Dự án “Empirical promotion research project of fungicide reduction technology using rice blast resistant breeding lines and the rice blast differential system” hợp tác với Nhật Bản (2022-2026). Chủ nhiệm dự án: TS. Nguyễn Thị Minh Nguyệt.
Đề tài cấp Nhà nước
- Đề tài “Nghiên cứu xây dựng bộ chỉ thị phân tử phục vụ giám định, khai thác và phát triển sâm Ngọc Linh (Panax vietnamensis)” (2016- 2019). Chủ nhiệm đề tài: PGS. TS. Lê Hùng Lĩnh.
- Đề tài “Nghiên cứu tích hợp đa gen kháng bệnh bạc lá, rầy nâu và đạo ôn cổ bông vào giống lúa chất lượng bằng chỉ thị phân tử (MABC)” (2018-2020). Chủ nhiệm đề tài: TS. Nguyễn Thị Minh Nguyệt.
- Đề tài “Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật công nghệ sinh học trong chọn tạo giống lúa chịu mặn ứng phó biến đổi khí hậu tại Việt Nam” (2018-2020) Chủ nhiệm đề tài nhánh: PGS. TS. Lê Hùng Lĩnh.
- Dự án “Hoàn thiện quy trình ứng dụng chỉ thị phân tử và công nghệ phá ngủ nghỉ trong sản xuất giống ổn định, hiệu quả và canh tác Sâm Ngọc Linh tập trung trong nhà màng” (2021-2027). Chủ nhiệm đề tài: TS. Khuất Thị Mai Lương.
- Đề tài “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ CRISPR/Cas9 nhằm nâng cao tính chịu mặn ở cây lúa” (2021-2023). Chủ nhiệm đề tài nhánh: TS. Khuất Thị Mai Lương.
 Đề tài cấp Bộ
- Dự án “Sản xuất thử giống lúa thuần KR1 cho các tỉnh phía Bắc” (2014-2016), Chủ nhiệm dự án: PGS.TS. Lưu Thị Ngọc Huyền.
- Đề tài “Nghiên cứu cải tiến giống lúa chất lượng BC15, BT7 cho các tỉnh phía Bắc (2015-2019). Chủ nhiệm đề tài nhánh: TS. Nguyễn Thị Minh Nguyệt.
- Đề tài “Chọn tạo và phát triển các dòng/giống lúa chất lượng tích hợp đa gen kháng bệnh bạc lá, rầy nâu và đạo ôn bằng chỉ thị phân tử (MABC)” (2023-2027) thuộc Đề án Phát triển Công nghiệp Sinh học ngành Nông nghiệp đến năm 2030. Chủ nhiệm đề tài: TS. Nguyễn Thị Minh Nguyệt.
 Đề tài cấp Tỉnh
 - Đề tài “Nghiên cứu ứng dụng các công nghệ mới trong xác định và phân tích kiểm định chất lượng sâm Ngọc Linh” (2022-2024). Chủ nhiệm đề tài nhánh: TS. Khuất Thị Mai Lương.
 Bản quyền giống
Các giống đã đăng ký bảo hộ bản quyền:
Bằng bảo hộ giống lúa SHPT3; QĐ số 2645/QĐ-BNN-TT ngày 05/7/2019
Bằng bảo hộ giống lúa HL5; QĐ số 167/QĐ-TT-CLT ngày 26/07/2021
Bằng bảo hộ giống lúa SHPT6; QĐ số 247/QĐ-TT-CLT ngày 05/8/2019
Sở hữu trí tuệ và giải pháp hữu ích
1. Lê Hùng Lĩnh, Khuất Thị Mai Lương (2023). Quy trình xác định loài sâm Ngọc Linh (Panax vietnamensis Ha et Grushv.) bằng chỉ thị phân tử đặc hiệu bao gồm cặp mồi xuôi và mồi ngược và quy trình nhân giống sâm Ngọc Linh in vitro.
2. Lê Hùng Lĩnh, Đặng Thế Hiền, Phạm Văn Dân (2023). Quy trình sản xuất sâm Panax ginseng C.A. Meyer bằng công nghệ khí canh.
3. Khuất Thị Mai Lương, Chu Đình Liệu, Lê Hùng Lĩnh (2023). Quy trình kiểm định sâm Ngọc Linh (Panax vietnamensis Ha et Grushv.) và một số loài khác thuộc chi Panax.
4. Lê Hùng Lĩnh, Khuất Thị Mai Lương (2023). Lê Hùng Lĩnh, Khuất Thị Mai Lương (2023). Quy trình chọn tạo dòng rễ tóc sâm Ngọc Linh (Panax vietnamensis Ha et Grushv.) bằng công nghệ nuôi cấy tế bào và nhân sinh khối rễ tóc trên hệ thống phản ứng sinh học.
Công trình công bố
Trong giai đoạn từ 2015 đến 2025, Bộ môn Sinh học phân tử đã công bố trên 80 bài báo, trong đó có 20 bài thuộc danh mục SCIE, trên 60 bài công bố trong các tạp chí khoa học, hội nghị trong nước và quốc tế.
Sách đã xuất bản 
Các thành viên trong bộ môn đã tham gia biên soạn xuất bản 04 sách tham khảo, chuyên khảo, giáo trình phục vụ đào tạo đại học và sau đại học.

2. Công tác đào tạo
Bộ môn đã và đang hướng dẫn nhiều nghiên cứu sinh, học viên cao học và thực tập sinh của Viện khoa học Nông nghiệp Việt Nam, Đại học Khoa học tự nhiên, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Nông lâm – Đại học Thái Nguyên, Đại học Khoa học – Đại học Thái Nguyên. Cho đến nay, các cán bộ của Bộ môn đã tham gia hướng dẫn thành công 5 luận án tiến sỹ, 6 luận văn thạc sỹ và nhiều khóa luận. Hiện tại, có 4 nghiên cứu sinh đang thực hiện luận án tại Bộ môn. Các cán bộ của Bộ môn đã và đang tham gia giảng dạy một số môn học như Sinh học đại cương, Di truyền học, Kỹ thuật mới trong chọn tạo giống cây trồng, Di truyền tính kháng và chọn giống kháng bệnh, Di truyền phân tử thực vật, Chọn giống cây trồng nâng cao… cho các nghiên cứu sinh, học viên cao học và sinh viên. Bộ môn tham gia tổ chức các seminar chuyên đề, các lớp đào tạo về kỹ thuật sinh học phân tử cho các cán bộ thuộc các đơn vị khác.

3. Hợp tác quốc tế
Bộ môn duy trì tốt hợp tác quốc tế với nhiều cơ quan nghiên cứu ở một số nước có nền khoa học tiên tiến. Tiêu biểu như hợp tác nghiên cứu với chính phủ Đan Mạch, Nhật Bản, Hàn Quốc, Argentina…; Hợp tác nghiên cứu công nghệ sinh học phân tử, chọn tạo giống lúa với Viện nghiên cứu lúa Quốc tế (IRRI), Trường Đại học Nagoya Nhật Bản; Trung tâm Nghiên cứu khoa học Nông nghiệp Quốc tế Nhật Bản (JIRCAS), Viện Nghiên cứu Công nghệ Nông nghiệp Quốc gia Argentina (INTA). Hợp tác nghiên cứu Sâm và cây dược liệu với trường đại học Kyung Hee Hàn Quốc; Viện nghiên cứu sâm và cây dược liệu Hàn Quốc; hợp tác nghiên cứu và đầu tư trang thiết bị, kỹ thuật về Sinh học phân tử cho Bộ Khoa học công nghệ Lào. Từ khi thành lập đến nay Bộ môn đã liên tục tiếp đón, hợp tác khoa học công nghệ, trao đổi nguồn vật liệu, phối hợp đào tạo nguồn nhân lực với các tổ chức, các trường đại học nước ngoài và được đánh giá cao về nguồn lực và trình độ nghiên cứu của Bộ môn.

4. Dịch vụ khoa học/ Chuyển giao công nghệ
- Bộ môn đã và đang hợp tác, phối hợp với một số doanh nghiệp để sản xuất cung ứng giống lúa mở rộng diện tích trồng cho bà con: Giống lúa chịu ngập SHPT3 và giống lúa HL5.
-  Thực hiện nhiệm vụ “Xác định sự có mặt của các gen kháng bạc lá trong các giống lúa” cho Trung tâm Khảo nghiệm giống cây trồng Quốc gia bằng công nghệ chỉ thị phân tử.
- Dịch vụ khoa học công nghệ kiểm định sâm Ngọc Linh bằng chỉ thị phân tử.

5. Các phần thưởng đã đạt được
- Đạt 12 Danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc các năm 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023
- Được nhận 6 Bằng khen của Bộ trưởng các năm 2012, 2013, 2015, 2019, 2021, 2023
- Được nhận 1 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ năm 2017.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG CỦA ĐƠN VỊ

 
Hội thảo Quốc tế vùng về hợp tác khoa học công nghệ trong nông nghiệp giữa Việt Nam và Argentina (2/2019)

Hội thảo khởi động chương trình hợp tác nghiên cứu bệnh đạo ôn lúa thuộc Dự án Green Asia với JIRCAS- Nhật Bản (9/ 2023)


Trao đổi định hướng hợp tác nghiên cứu với trường đại học Kyung Hee Hàn Quốc

Hợp tác nghiên cứu sâm giữa Bộ môn Sinh học phân tử và Viện nghiên cứu Sâm
và cây dược liệu Hàn Quốc

Đại sứ Argentina tại Việt Nam, ngài Marcos A. Bednarski tiếp đón đoàn chuyên gia AGI-INTA tại nhà riêng